امروز : پنج شنبه، 13 بهمن 1401
  • تماس با ما
  • درباره ما
  • تبلیغات
  • پیوندها
  • اوقات شرعی
  • آب و هوا
  • RSS

 تژگاه

تبلیغات
  • صفحه نخست
  • سرویس خبر
    • سیاست
    • اقتصاد
    • فرهنگ
    • ورزش
    • عمومی
    • اندیشه و مذهب
  • دفاع مقدس
    • شهدا
    • رزمندگان
    • دانشنامه جنگ
    • گالری دفاع مقدس
  • مردم شناسی
    • ایلات و عشایر
    • آداب و رسوم
    • فرهنگ و باور
    • ادبیات و موسیقی
    • تاریخ و جغرافیا
    • وسایل و معیشت
    • مشاهیر و مفاخر
    • گالری مردم شناسی
  • بالاگریوه
  • گردشگری
    • اماکن تاریخی
    • اماکن تفریحی
    • اماکن زیارتی
    • طبیعت گردی
    • سوغات سفر
    • -->
    • صنایع دستی
    • غذاهای محلی
    • سفر نامه ها
    • گالری گردشگری
  • خانواده
    • آرایش و زیبایی
    • مد و پوشاک
    • سلامت و بهداشت
    • فن خانه داری
    • آشپزباشی
    • کودک و نوجوان
    • زنان و دختران
  • ویژه ها
    • گفت و گو
    • مصاحبه
    • یادداشت
    • شنیده ها
    • دیدگاه شما
    • گوناگون
    • کشوری
    • بین الملل
  • چند رسانه ای
    • عکس
    • فیلم و صوت
    • پوستر و نقاشی
    • گرافیک و کاریکاتور
  • علمی پژوهشی
    • پژوهش
    • مقاله
    • کتاب
    • علم وفناوری
  • گزارش
  • وبلاگ ها
  • انتخابات
عضویت    ورود
ورود به سایت
 مرا ببر ز خاطرت!
بازیابی رمز ورود
  • سه شنبه‌های مهدوی در دانشگاه پیراپزشکی خرم آباد/ همراه با گرامیداشت یاد و خاطره سردار شهید مصطفی میررضایی.
  • گرامیداشت یاد سردار شهید مصطفی میررضایی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان
  • مراسم بزرگداشت سردار شهید مصطفی میررضایی در دانشگاه پیراپزشکی استان لرستان
  • فرمانده بخش انتظامی شهر معمولان منصوب شد
  • گروه جهادی شهید مصطفی میررضایی؛ بهره برداری از سایت تلفن همراه تخت چان پلدختر
  • گروه جهادی شهید مصطفی میررضایی؛ آسفالت جاده تخت چان به طول ١۵ کیلومتر
  • گروه جهادی شهید مصطفی میررضایی؛ توزیع آرد بین اقشار ضعیف و کم درآمد
  • همایش نویسندگان نو قلم در قزوین با حضور زهرا دریکوند کوچکترین نویسنده کشور در حوزه ایثار و شهادت
ویـژه
سه شنبه‌های مهدوی در دانشگاه پیراپزشکی خرم آباد/ همراه با گرامیداشت یاد و خاطره سردار شهید مصطفی میررضایی.
سه شنبه‌های مهدوی در دانشگاه پیراپزشکی خرم آباد/ همراه با
گرامیداشت یاد سردار شهید مصطفی میررضایی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان
گرامیداشت یاد سردار شهید مصطفی میررضایی در دانشگاه علوم
فرمانده بخش انتظامی شهر معمولان منصوب شد
فرمانده بخش انتظامی شهر معمولان منصوب شد
گروه جهادی شهید مصطفی میررضایی؛ بهره برداری از سایت تلفن همراه تخت چان پلدختر
گروه جهادی شهید مصطفی میررضایی؛ بهره برداری از سایت تلفن
گروه جهادی شهید مصطفی میررضایی؛ آسفالت جاده تخت چان به طول ١۵ کیلومتر
گروه جهادی شهید مصطفی میررضایی؛ آسفالت جاده تخت چان به طول
گروه جهادی شهید مصطفی میررضایی؛ توزیع آرد بین اقشار ضعیف و کم درآمد
گروه جهادی شهید مصطفی میررضایی؛ توزیع آرد بین اقشار ضعیف و
همایش نویسندگان نو قلم در قزوین با حضور زهرا دریکوند کوچکترین نویسنده کشور در حوزه ایثار و شهادت
همایش نویسندگان نو قلم در قزوین با حضور زهرا دریکوند
فتوحی شهردار خرم آباد: احداث بلوار شهید میررضایی در دستور کار است
فتوحی شهردار خرم آباد: احداث بلوار شهید میررضایی در دستور
بالاگریوه
تبلیغ شهیدان قلاوند.جهت دیدن تصاویرکلیک کنید
گالری ویدئو
گالری ویدئو
تبلیغات
لینکهای مفید
  • خانه دکتری | سایت تخصصی آزمون دکتری
  • سایت مصطفی / سبزخدا دریکوند
آرشیو
<    «  بهمن 1401  »    >
شیدسچپج
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930 
 گالری تست2
نظرسنجی
تبلیغات تبلیغات
تخت چون بالاگریوه لرستان
مطالب و نکته های بدون شرح
شگفتی مذهب راستین با مذهب دروغین
دسته بندی : پیشنهاد مدیر نسخه قابل چاپ تاریخ : 01 مهر 1396 , 22:42   -   شناسه خبر : 611   -  

بانو دولت خاتون چهاردهمین اتابک لر ( بزرگان لر )

نظر خود را درباره این مطلب درج فرمایید.

بانو دولت خاتون چهاردهمین اتابک لر ( بزرگان لر )

بانو دولت خاتون چهاردهمین اتابک لر

با وجود کوتاه بودن عمر اغلب حکومت های پس از اسلام ، اتابکان لر کوچک با مدت زمانی بیش از 4 سده ، طولانی ترین حکومت را داشته اند ؛ به نحوی که موسس این سلسله که « شجاع الدین خورشید » نام داشته در سال 570 هجری بر تخت نشست و به علت آشفتگی سیاسی – اجتماعی و نیز هرج و مرج های بوجود آمده از فروپاشی سلجوقیان ، اعلام استقلال کرد . وی موفق شد پنجاه سال بر لرستان فرمانروایی کند .
پس از مرگ شجاع الدین خورشید ، 23 نفر از این سلسله به قدرت رسیدند که هر کدام بنا بر تدبیر و قدرتی که داشتند به انحاء مختلف در رونق و آبادانی لرستان تلاش کردند .
آنچه در این میان توجه برانگیز است به قدرت رسیدن زنی به نام « دولت خاتون » است که در فاصله ی سال های 720-716 هجری به عنوان چهاردهمین اتابک لرستان در این ناحیه فرمان می رانده است . دولت خاتون همسر عزالدین محمد ( سیزدهمین اتابک لر ) بوده و چون عزالدین محمد نه پسری داشته و نه برادری که پس از مرگش بر تخت سلطنت بنشیند بنابراین همسرش دولت خاتون به جای وی زمام امور را بدست گرفت ؛ دوران حکومت دولت خاتون بر لر کوچک معاصر با فتنه های مغولان و به قدرت رسیدن ابو سعید خان بهادر بود .
وی زنی عفیف بود و روی از خواص و عوام می پوشید ؛ به همین خاطر نمی توانست به خوبی امورات حکومتی را سر و سامان دهد ؛ همانگونه که گفته شد در آن زمان فتنه های مغولان به اوج خود رسیده بود و از آنجا که لرستان دارای معادن گرانبها بود ، مورد طمع مغولان قرار گرفت ؛ چنان که صاحب منتخب التواریخ می نویسد : « ماموران مالیاتی مغول ( باسقان ) عرصه را بر مردم تنگ ساختند و خود به اداره ی امور پرداختند و در واقع قدرت حقیقی در دست مغولان بود ( منتخب التواریخ ، ص 63 ) .
با افزایش فشارها و مداخلات مغولان در امور لر کوچک ، مردم این ناحیه که از قدیم الایام ، استقلال خود را حفظ کرده بودند ، اکنون دچار نارضایتی شده و نسبت به ادامه ی کار دولت خاتون ناامید شدند ؛ لذا با افزایش فشارها بر دولت خاتون از طرف افکار عمومی ، وی که چاره ی کار را در کناره گیری از قدرت می دید ، بدون لجاجت و پافشاری در حفظ قدرت ، با مشروط کردن کناره گیری خود ، سه شرط زیر را برای واگذاری قدرت به حکومت مرکزی ارایه کرد :
1-  استقلال لر کوچک توسط مغولان محترم شمرده شود .
2-  مغولان از آزار و تعدی به ساکنین لر کوچک دست بکشند .
3-  سلطنت لر کوچک با رای مجلس ریش سفیدان لر کوچک به یکی از برادرانش برسد .
سرانجام شروط دولت خاتون برای کناره گیری از حکومت به تصویب دیوان مغول رسید و دولت خاتون پس از واگذاری قدرت به برادرش عزالدین حسین از کار حکمرانی کناره گرفت .
از زندگی دولت خاتون پس از کناره گیری از حکومت اطلاعات چندانی در دسترس نیست ؛ تنها می دانیم که با یکی از امرای لر بزرگ به نام « یوسف شاه » ازدواج کرده است .
گرچه مدت حکومت دولت خاتون بسیار کوتاه بود اما همین مدت کوتاه نیز نقطه ی عطفی شد در تاریخ لرستان و حتی قوم لر ؛ چنانچه به نوشته دکتر رجبی دولت خاتون اولین زن از نژاد ایرانی است که پس از اسلام به قدرت رسیده است .
وی گرچه به حکومت و قدرت دست یافت اما از لحاظ اعتقادی و معنوی بسیار کوشا بود ؛ چنان که گفتیم وی به خاطر « روی پوشیدن از عوام و خواص » نتوانست از عهده ی کار حکومت بربیاید . معین الدین نطنزی در کتاب منتخب التواریخ در وصف ملکه دولت خاتون آورده است که « ملکه ی عهد بود و خاندگار عصر » .
هم چنین اگرچه دولت خاتون در امر حکومت داری چندان موفق نبود اما کمی تامل و درنگ در شروط سه گانه ی او برای خروج از قدرت ، تدبیر و آینده نگری وی را روشن می نماید ؛ چنان که وی خواهان حفظ استقلال لر کوچک بوده و به گفته ی نطنزی « وی ( عزالدین حسین ) دست مغولان و زورگویان را از سر رعیت کوتاه کرد و شرایطی پدید آورد که مردم آسوده خاطر شدند » ( منتخب التواریخ ، ص 63 ) . و این نوشته نطنزی حکایت از آن دارد که تصمیم دولت خاتون مبنی بر واگذاری حکومت لر کوچک به برادرش تدبیری مناسب و کارساز بوده است .
علاوه بر آن علیرغم آن که وی می توانست با نیرنگ ، حیله و اعمال قدرت ، برادرش را بر تخت بنشاند اما برای مشروعیت بخشیدن به حکومت او و نیز برای جلوگیری از اختلافات و نارضایتی های بعدی که احتمالا منجر به جنگ داخلی نیز می شد ، رای مجلس ریش سفیدان لر کوچک را برای انتخاب او ضروری می داند که حاکی از احترام این بانوی لر به تفکر و سیستم شورایی و نیمه دموکراتیک می باشد .
از سوی دیگر ، نفس به حکومت رسیدن یک زن لر در حدود 700 سال پیش و در جامعه ای عشایری و مردسالار حکایت از احترام به حقوق زنان دارد ؛ این احترام بدان حد بوده است که در چنین جامعه ای حتی حق دستیابی یک زن به بالاترین مقام سیاسی – حکومتی را ممکن می سازد . احد رستگار فرد از فعالان فرهنگی لرتبار در این زمینه می نویسد : « هر چند که او نتوانست مدت زیادی قدرت را در دست داشته باشد اما به حکومت رسیدن او نشان از مقام و ارج و حقوق متصور برای زنان ، در جامعه آنروزگاران لرها دارد » .
طولانی ترین حکومت پس از اسلام ، به حکومت رسیدن اولین بانوی ایرانی پس از اسلام ، واگذاری شورایی و نیمه دموکراتیک قدرت از دولت خاتون به برادرش و . . . همگی از نقاط عطف تاریخ و فرهنگ لرستان و مردم لر حکایت دارد که همت و تلاش اهل قلم را می طلبد تا با واکاوی و تحقیق و تدقیق در این برهه ی زمانی ، زوایای مبهمی از تاریخ کهن این دیار پر رمز و راز را بگشایند و برگ های زرین دیگری بر توشه ی افتخارات این قوم بیافزایند .
منابع :
منتخب التواریخ ، معین الدین نطنزی
سده های گمشده ، دکتر پرویز رجبی
اتابکان لر کوچک ، سعادت خودگو
روزنامه شرق ، 24/3/90

تهیه : مصطفی ستاری
شماعلاوه بر نظر می توانید مطالب خود را به ایمیل (info@tezhgah.ir) یا قسمت تماس با ما بفرستید نشر مطالب جنبه خبری و لزوما دیدگاه سایت نیست...
کلید واژه ها: دولت خاتون اتابکان لرستان اتابکان لر حاکمان لرستان والیان لرستان

شما می توانید اخبار مرتبط زیر را هم بخوانید :
کوهدشت ازنگاه تاریخ به آن در ذکرحکام واتابکان لرستان درزمان خوارزمشاهیان،مغولان،تیموریان/ حسین آزادبخت مومه وند 10 مرداد 1396 10:32
شاه شجاع الدین خورشید سر سلسله اتابکان لُر کوچک ( بزرگان لر ) 07 مرداد 1396 20:41
نگاهی به اوضاع اجتماعی - سیاسی ‌خاندان ابوقداره (بخش اول ) 03 بهمن 1395 18:46
آرامگاه حیات الغیب و گنبد الیاس با قدمت دوره قاجاریه در 45 کیلومتری شهرستان خرم‌آباد و روستای حیات الغیب قرار دارد. 23 دی 1395 16:55
شجاع‎الدین خورشید دادگستر اتابکان لرستان، ایلام و خوزستان 23 آذر 1395 10:14
اتابکان لرستان کوچک / بقلم بارتولد اشپولر آلمانی 03 آبان 1395 09:19
از باستان تا لرستان / گذری بر تاریخ لرستان 04 مهر 1395 20:54
نظر دهید
نام شما :
ایمیل شما/اختیاری :
  • bowtiesmilelaughingblushsmileyrelaxedsmirk
    heart_eyeskissing_heartkissing_closed_eyesflushedrelievedsatisfiedgrin
    winkstuck_out_tongue_winking_eyestuck_out_tongue_closed_eyesgrinningkissingstuck_out_tonguesleeping
    worriedfrowninganguishedopen_mouthgrimacingconfusedhushed
    expressionlessunamusedsweat_smilesweatdisappointed_relievedwearypensive
    disappointedconfoundedfearfulcold_sweatperseverecrysob
    joyastonishedscreamtired_faceangryragetriumph
    sleepyyummasksunglassesdizzy_faceimpsmiling_imp
    neutral_faceno_mouthinnocent

کد تشخیص از ربات :
          عکس خوانده نمی شود
عدد را وارد کنید :

  • دیدگاه ها، پس از بررسی و تأیید در سایت منتشر خواهد شد .
  • پیام های حاوی تهمت یا افترا، منتشر نخواهد شد .
  • پیام های غیراز زبان پارسی یاغیر مرتبط منتشر نخواهد شد.
  • با نظرات و پیشنهادات خود در تکمیل این مطلب همراه باشید.
  کلیه حقوق این وب سایت برای تـژگـاه محفوظ و بازنشر مطالب با ذکر منبع مجاز است. شما می توانید مطالب خود را به ایمیل یا قسمت تماس با ما بفرستید. نشر مطالب جنبه خبری و لزوما دیدگاه شورای نویسندگان سایت نیست.  طراحی سایت پیشروسافت