امروز : سه شنبه، 19 اسفند 1399
  • تماس با ما
  • درباره ما
  • تبلیغات
  • پیوندها
  • اوقات شرعی
  • آب و هوا
  • RSS

 تژگاه

تبلیغات
  • صفحه نخست
  • سرویس خبر
    • سیاست
    • اقتصاد
    • فرهنگ
    • ورزش
    • عمومی
    • اندیشه و مذهب
  • دفاع مقدس
    • شهدا
    • رزمندگان
    • دانشنامه جنگ
    • گالری دفاع مقدس
  • مردم شناسی
    • ایلات و عشایر
    • آداب و رسوم
    • فرهنگ و باور
    • ادبیات و موسیقی
    • تاریخ و جغرافیا
    • وسایل و معیشت
    • مشاهیر و مفاخر
    • گالری مردم شناسی
  • بالاگریوه
  • گردشگری
    • اماکن تاریخی
    • اماکن تفریحی
    • اماکن زیارتی
    • طبیعت گردی
    • سوغات سفر
    • -->
    • صنایع دستی
    • غذاهای محلی
    • سفر نامه ها
    • گالری گردشگری
  • خانواده
    • آرایش و زیبایی
    • مد و پوشاک
    • سلامت و بهداشت
    • فن خانه داری
    • آشپزباشی
    • کودک و نوجوان
    • زنان و دختران
  • ویژه ها
    • گفت و گو
    • مصاحبه
    • یادداشت
    • شنیده ها
    • دیدگاه شما
    • گوناگون
    • کشوری
    • بین الملل
  • چند رسانه ای
    • عکس
    • فیلم و صوت
    • پوستر و نقاشی
    • گرافیک و کاریکاتور
  • علمی پژوهشی
    • پژوهش
    • مقاله
    • کتاب
    • علم وفناوری
  • گزارش
  • وبلاگ ها
  • انتخابات
عضویت    ورود
ورود به سایت
 مرا ببر ز خاطرت!
بازیابی رمز ورود
  • دیدار فرمانده نیروی زمینی ارتش با خانواده شهید بهاروند
  • تقدیم به روان پاک شهید تازه تفحص شده دفاع مقدس شهید عزیز‌اله بهاروند
  • برگزیدگان اولین سوگواره هور و مور "سردار دل‌ها" در رومشکان معرفی شدند.
  • اولین سالگرد سپهبد شهید سلیمانی و همرزمان شهیدش و بزرگداشت شهید محسن فخری‌زاده در محله ماسور
  • رئیس جدید تبلیغات اسلامی شهرستان سلسله معرفی شد.
  • سرای محلات؛ ظرفیت مغفول مانده در مدیریت شهری
  • پوسترهای شهید هسته‌ای محسن فخری زاده
  • میوه‌ای برای سلامت دستگاه گوارش
ویـژه
دیدار فرمانده نیروی زمینی ارتش با خانواده شهید بهاروند
دیدار فرمانده نیروی زمینی ارتش با خانواده شهید بهاروند
تقدیم به روان پاک شهید تازه تفحص شده دفاع مقدس شهید عزیز‌اله بهاروند
تقدیم به روان پاک شهید تازه تفحص شده دفاع مقدس شهید
برگزیدگان اولین سوگواره هور و مور
برگزیدگان اولین سوگواره هور و مور "سردار دل‌ها" در رومشکان
اولین سالگرد سپهبد شهید سلیمانی و همرزمان شهیدش و بزرگداشت شهید محسن فخری‌زاده در محله ماسور
اولین سالگرد سپهبد شهید سلیمانی و همرزمان شهیدش و بزرگداشت
رئیس جدید تبلیغات اسلامی شهرستان سلسله معرفی شد.
رئیس جدید تبلیغات اسلامی شهرستان سلسله معرفی شد.
سرای محلات؛ ظرفیت مغفول مانده در مدیریت شهری
سرای محلات؛ ظرفیت مغفول مانده در مدیریت شهری
پوسترهای شهید هسته‌ای محسن فخری زاده
پوسترهای شهید هسته‌ای محسن فخری زاده
میوه‌ای برای سلامت دستگاه گوارش
میوه‌ای برای سلامت دستگاه گوارش
بالاگریوه
تبلیغ شهیدان قلاوند.جهت دیدن تصاویرکلیک کنید
گالری ویدئو
گالری ویدئو
تبلیغات
لینکهای مفید
  • خانه دکتری | سایت تخصصی آزمون دکتری
  • سایت مصطفی / سبزخدا دریکوند
آرشیو
<    «  اسفند 1399  »    >
شیدسچپج
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30 
 گالری تست2
نظرسنجی
تبلیغات تبلیغات
تخت چون بالاگریوه لرستان
مطالب و نکته های بدون شرح
شگفتی مذهب راستین با مذهب دروغین
دسته بندی : پیشنهاد مدیر / ویژه / گزارش / مذهبی نسخه قابل چاپ تاریخ : 29 مرداد 1399 , 20:10   -   شناسه خبر : 814   -  

تاریخچه روضه خوانی در ایران

نظر خود را درباره این مطلب درج فرمایید.
تاریخچه روضه خوانی در ایران به عهد صفویه می‌ رسد. کمی پیش از آغاز عهد صفویه، ملاحسین کاشفی با نگارش کتاب «روضه الشهدا» سنگ بنای آن را پایه گذاری کرد.
روضه خوانی در ایران از زمان شکل گیری، کارکردی تبلیغی داشته است؛ به گونه ‌ای که روضه خوان‌ ها با هنر و فن خود ابزار اصلی این مهم به شمار می ‌رفتند.
آیت الله گلپایگانی در مورد نقش تبلیغی روضه خوانی گفته ‌اند: «اگر یک قدری بگذرد و این مجالس نباشد، ترویج کم می ‌شود و فاصله مردم از اسلام، مفاهیم و اهدافش زیاد می ‌شود. اگر مجالس روضه نباشند و به جای آن مجالس سخنرانی داشته باشیم، این طور نمی ‌شود که بهره برداری کرد... در هر دهی، در هر شهری، در هر مکانی این دین با این مجالس ترویج می ‌شود.» از تاریخ پیدایش و چگونگی روضه خوانی به شکل امروزی اطلاع دقیق و کاملی وجود ندارد؛ اما به احتمال زیاد ریشه آن به دوران اولیه اسلام باز می گردد و اهل بیت (علیهم السلام) بنیانگذار آن هستند. ائمه معصومین (ع) شیعیان را به برپایی مجالس حسینی ترغیب می ‌کردند.
  
اما تاریخچه روضه خوانی در ایران به عهد صفویه می ‌رسد. کمی پیش از آغاز عهد صفویه، ملاحسین کاشفی با نگارش کتاب «روضه الشهدا» سنگ بنای آن را پایه گذاری کرد.
«روضه و روضه خوانی، به معنای ذکر مصیبت سید الشهدا و مرثیه خوانی برای ائمه معصومین (ع) است که مورد تشویق امامان و یکی از عوامل زنده ماندن نهضت حسینی و پیوند روحی و عاطفی شیعه با اولیای دین است. اشک ریختن و گریستن در مصائب اهل بیت (ع) نشانه عشق به آنان است و علاوه بر سازندگی ‌های تربیتی برای سوگوار، موجب اجر و پاداش الهی در آخرت و بهره ‌مندی از شفاعت اباعبدالله الحسین است.» معنای روضه در اصل، باغ و بوستان است اما سبب اشتهار مرثیه خوانی به «روضه» آن است که مرثیه خوانان در گذشته، حوادث کربلا را از روی کتابی به نام «روضة الشهدا» می ‌خواندند که تالیف ملاحسین کاشفی است. ملاحسین کاشفی سبزواری (متوفای ۹۱۰ هجری) یکی از دانشمندان و خطبای با قریحه و خوش آواز سبزوار در قرن نهم هجری بود.»
  
مولف «روضه الشهدا» این کتاب را به زبان فارسی نوشت. موضوع آن درباره رویدادهای کربلا و مصیبت های امام حسین و اهل بیت (علیهم السلام) است. از آنجایی که مطالب این اثر را در مجالس عزاداری روی منبر می‌ خواندند، خوانندگان این کتاب به «روضه خوان» معروف شدند. به نظر می ‌رسد کتاب روضه الشهدا اولین کتاب مقتل فارسی است که خواندن آن بین فارسی زبانان رواج داشته است.
روضه خوانی به روش قرائت کتاب «روضه الشهدا» در ایران از دوره صفویه آغاز شده است و روضه خوانان بر مبنای محتوا و نوع گفتار به دو نوع «ذاکرین» و «واعظین» تقسیم می ‌شدند. «ذاکرین با استفاده از ویژگی ‌های نقالی همچون داشتن آواز خوش و تسلط بر موضوع ‌های نقل و شناخت روحیه مخاطبان و همچنین توانایی ترسیم و تجسم وقایع و تغییر در حالات و رفتار مناسب با حادثه به ذکر مصیبت و واعظین با گفتن آیات و احادیث به موعظه، پند و اندرزگویی می ‌پرداختند.» ژان کالمار درباره مراسم عزاداری در دوران صفویه نوشته است: «تجدید خاطره فاجعه کربلا به صورتی که در زمان صفویه جانی تازه گرفت، دنباله سنتی قدیمی از آداب مذهبی است؛ مانند بقاع شهیدان کربلا، سینه زنی و روضه خوانی در روز عاشورا و در دهه اول محرم، که به وسیله مسلمانانی که گرایش‌ های عقیدتی گوناگون دارند اجرا می ‌شده است.»
  
روی کار آمدن دولت صفویه و رسمی شدن مذهب شیعه در ایران به همراه نگارش کتاب «روضه الشهدا»، نقش به سزایی در آیین سوگواری و روضه خوانی در ایام محرم داشته ‌اند به گونه ‌ای که روضه خوانی سبکی جدید از عزاداری به حساب می‌ آمده است.   علاوه بر دوران صفویه، در عصر قاجار نیز روضه خوانی و عزداری ادامه یافته و تعزیه نیز که در زمان صفویه مسیر تکاملی خود را پیمود، در عصر قاجار به اوج شکوفایی خود رسید. در این دوره معمولا یک روضه خوان پیش از آغاز تعزیه، از روی کتاب «روضة الشهدا» روضه می‌ خواند و پس از آن، تعزیه و شبیه به نمایش در می‌ آمد.
به تدریج که تعزیه به صورت یک نمایش مذهبی مشخص و مستقل و جا افتاده در آمد، روضه خوانی‌ های مقدماتی نیز از آن حذف شد. روضه خوانی و عزاداری در دوران قاجاریه با صفویه از چند وجه قابل تمایز است. نخست آنکه عزاداری ‌ها به دهه اول محرم خلاصه نمی ‌شد. در دوره صفویه معمولاً عزاداری از ماه محرم تجاوز نمی کرد، امّا در این دوره، مراسم عزاداری مدت زمان بیشتری را در بر می گرفت.
در ماه های محرم و صفر مردم در بسیاری از محله‌ های تهران مراسم روضه خوانی برپا می کردند. دوم اینکه زنان از فعال ‌ترین قشرهایی بودند که در مراسم عزاداری ماه محرم، روضه خوانی و نمایش های تعزیه شرکت داشتند به نوعی پررنگ‌ترین حضور اجتماعی زنان در دوران قاجار محسوب می ‌شد. بیشترین بخش نقل روضه خوانان مانند شاخه ‌های مختلف نقالی مذهبی ایرانی، نقل مربوط به پیامبر (ص)، اهل بیت (علیهم السلام)، امامان خصوصا شهادت امام حسین (ع) و یاران باوفایش بود که به شکلی تاثیرگذار و نمایشی از سوی روضه خوانان برای حاضران نقل می ‌شد.
   
نحوه اجرای روضه بدین ترتیب بود که روضه خوانان به میان مردم رفته، روی یک صندلی یا منبر می ‌نشستند و با سخنانی گیرا شهادت امام حسین (ع) و همراهانش را به شکل نمایشی بیان کرده و مردم را به گریه وا می ‌داشتند. روضه خوانی بیشتر از انواع دیگر نقالی مذهبی به گفتار و نحوه بیان تکیه داشت.
این افراد در سخنرانی چنان توانمند بودند که ساعت ‌ها پشت سر هم و بدون لحظه ‌ای توقف حرف می ‌زدند. لباس و پوشش روضه خوان‌ ها هم در جای خود قابل ذکر و توجه است. «آن‌ها به شیوه ‌ای محترمانه ‌تر از سایر ایام لباس می ‌پوشیدند. روی شانه ‌ها، بر پشت و روی شکم پارچه ‌ای بزرگ و سیاه می ‌انداختند که نواری از آن به پهنای یک پا تا روی پاهای شان آویخته می ‌شد و روی عمامه هم پارچه سیاهی می ‌انداختند که تقریبا همه آن را می ‌پوشاند.» هر چند «روضه الشهدا» تا مدت ‌ها در میان ایرانیان یکی از اصلی ترین منابع کسب اطلاع از وقایع عاشورا بود، اما در دهه‌ های اخیر پس از وارد شدن برخی انتقادات به صحت اطلاعات تاریخی این کتاب، از شهرت و محبوبیت آن کاسته شد.
روضه خوانی، سنت و سبکی مذهبی و دیرینه است که در تثبیت مذهب شیعه در ایران و شناساندن مصائب ائمه معصومین (علیهم السلام) خصوصا شهدای کربلا در ماه‌های محرم و صفر تاثیرگذار بوده است. اگرچه در مسیر تاریخ، گاهی خرافه به آن افزوده شده اما نقش روضه نویس‌ها و روضه خوان‌ ها در این مهم امری غیرقابل انکار است. علاوه بر این روضه خوانان، هنرمندانی هستند که با هنر خویش خدمتی فرهنگی و دینی انجام داده ‌اند.
پایگاه حوزه/
شماعلاوه بر نظر می توانید مطالب خود را به ایمیل (info@tezhgah.ir) یا قسمت تماس با ما بفرستید نشر مطالب جنبه خبری و لزوما دیدگاه سایت نیست...
کلید واژه ها: روضه خوانی مجالس روضه محرم روضه الشهدا اهل بیت عهد صفویه مصائب اهل بیت امام حسین (ع) مراسم عزاداری ذاکرین واعظین مرثیه خوانی ملاحسین کاشفی

شما می توانید اخبار مرتبط زیر را هم بخوانید :
ماسور خرم آباد در سوگ شهادت حضرت فاطمه(س)/تصاویر 09 بهمن 1398 18:59
غزلی در وصف شهید نعمت الله بابا بهاروند در شب تولد شهید. 01 دی 1398 00:58
هفتم ماه صفر ولادت امام کاظم (ع) یا شهادت امام حسن مجتبی(ع)؟ 14 مهر 1398 22:48
مداح مشهور، نماینده مجلس را «پفیوز» و مجلس را «خراب‌شده» خطاب کرد 25 شهریور 1395 12:11
حمام گپ خرم آباد بازمانده حمام های صفویه/تصاویر 06 فروردین 1395 22:36
شاهنامه خوانی در عشایر 06 دی 1395 12:51
نسخه خطی سروگل (فلک نازنامه) 25 تیر 1394 22:53
نظر دهید
نام شما :
ایمیل شما/اختیاری :
  • bowtiesmilelaughingblushsmileyrelaxedsmirk
    heart_eyeskissing_heartkissing_closed_eyesflushedrelievedsatisfiedgrin
    winkstuck_out_tongue_winking_eyestuck_out_tongue_closed_eyesgrinningkissingstuck_out_tonguesleeping
    worriedfrowninganguishedopen_mouthgrimacingconfusedhushed
    expressionlessunamusedsweat_smilesweatdisappointed_relievedwearypensive
    disappointedconfoundedfearfulcold_sweatperseverecrysob
    joyastonishedscreamtired_faceangryragetriumph
    sleepyyummasksunglassesdizzy_faceimpsmiling_imp
    neutral_faceno_mouthinnocent

کد تشخیص از ربات :
          عکس خوانده نمی شود
عدد را وارد کنید :

  • دیدگاه ها، پس از بررسی و تأیید در سایت منتشر خواهد شد .
  • پیام های حاوی تهمت یا افترا، منتشر نخواهد شد .
  • پیام های غیراز زبان پارسی یاغیر مرتبط منتشر نخواهد شد.
  • با نظرات و پیشنهادات خود در تکمیل این مطلب همراه باشید.
  کلیه حقوق این وب سایت برای تـژگـاه محفوظ و بازنشر مطالب با ذکر منبع مجاز است. شما می توانید مطالب خود را به ایمیل یا قسمت تماس با ما بفرستید. نشر مطالب جنبه خبری و لزوما دیدگاه شورای نویسندگان سایت نیست.  طراحی سایت پیشروسافت