امروز : پنج شنبه، 20 مرداد 1401
  • تماس با ما
  • درباره ما
  • تبلیغات
  • پیوندها
  • اوقات شرعی
  • آب و هوا
  • RSS

 تژگاه

تبلیغات
  • صفحه نخست
  • سرویس خبر
    • سیاست
    • اقتصاد
    • فرهنگ
    • ورزش
    • عمومی
    • اندیشه و مذهب
  • دفاع مقدس
    • شهدا
    • رزمندگان
    • دانشنامه جنگ
    • گالری دفاع مقدس
  • مردم شناسی
    • ایلات و عشایر
    • آداب و رسوم
    • فرهنگ و باور
    • ادبیات و موسیقی
    • تاریخ و جغرافیا
    • وسایل و معیشت
    • مشاهیر و مفاخر
    • گالری مردم شناسی
  • بالاگریوه
  • گردشگری
    • اماکن تاریخی
    • اماکن تفریحی
    • اماکن زیارتی
    • طبیعت گردی
    • سوغات سفر
    • -->
    • صنایع دستی
    • غذاهای محلی
    • سفر نامه ها
    • گالری گردشگری
  • خانواده
    • آرایش و زیبایی
    • مد و پوشاک
    • سلامت و بهداشت
    • فن خانه داری
    • آشپزباشی
    • کودک و نوجوان
    • زنان و دختران
  • ویژه ها
    • گفت و گو
    • مصاحبه
    • یادداشت
    • شنیده ها
    • دیدگاه شما
    • گوناگون
    • کشوری
    • بین الملل
  • چند رسانه ای
    • عکس
    • فیلم و صوت
    • پوستر و نقاشی
    • گرافیک و کاریکاتور
  • علمی پژوهشی
    • پژوهش
    • مقاله
    • کتاب
    • علم وفناوری
  • گزارش
  • وبلاگ ها
  • انتخابات
عضویت    ورود
ورود به سایت
 مرا ببر ز خاطرت!
بازیابی رمز ورود
  • همایش نویسندگان نو قلم در قزوین با حضور زهرا دریکوند کوچکترین نویسنده کشور در حوزه ایثار و شهادت
  • فتوحی شهردار خرم آباد: احداث بلوار شهید میررضایی در دستور کار است
  • تقدیر و تشکر از خدمات رئیس سابق بنیاد شهید و امور ایثارگران استان لرستان
  • به پاس خدمات جناب سرهنگ حدادی فرمانده سابق کلانتری 18گلدشت
  • به پاس زحمات جناب سرهنگ دولتشاهی فرمانده سابق انتظامی شهرستان خرم آباد
  • دانش آموز لرستانی کتاب حاج قاسم و بچه ها را نوشت
  • تجلیل مهندس قاسمی از کوچکترین نویسنده کشور و استان
  • اهدای «نشان سلیمانی» به کوچکترین نویسنده کشور در مورد سردار دل‌ها
ویـژه
همایش نویسندگان نو قلم در قزوین با حضور زهرا دریکوند کوچکترین نویسنده کشور در حوزه ایثار و شهادت
همایش نویسندگان نو قلم در قزوین با حضور زهرا دریکوند
فتوحی شهردار خرم آباد: احداث بلوار شهید میررضایی در دستور کار است
فتوحی شهردار خرم آباد: احداث بلوار شهید میررضایی در دستور
تقدیر و تشکر از خدمات رئیس سابق بنیاد شهید و امور ایثارگران استان لرستان
تقدیر و تشکر از خدمات رئیس سابق بنیاد شهید و امور ایثارگران
به پاس خدمات جناب سرهنگ حدادی فرمانده سابق کلانتری 18گلدشت
به پاس خدمات جناب سرهنگ حدادی فرمانده سابق کلانتری 18گلدشت
به پاس زحمات جناب سرهنگ دولتشاهی فرمانده سابق انتظامی شهرستان خرم آباد
به پاس زحمات جناب سرهنگ دولتشاهی فرمانده سابق انتظامی
دانش آموز لرستانی کتاب حاج قاسم و بچه ها را نوشت
دانش آموز لرستانی کتاب حاج قاسم و بچه ها را نوشت
تجلیل مهندس قاسمی از کوچکترین نویسنده  کشور و استان
تجلیل مهندس قاسمی از کوچکترین نویسنده کشور و استان
اهدای «نشان سلیمانی» به کوچکترین نویسنده کشور در مورد سردار دل‌ها
اهدای «نشان سلیمانی» به کوچکترین نویسنده کشور در مورد سردار
بالاگریوه
تبلیغ شهیدان قلاوند.جهت دیدن تصاویرکلیک کنید
گالری ویدئو
گالری ویدئو
تبلیغات
لینکهای مفید
  • خانه دکتری | سایت تخصصی آزمون دکتری
  • سایت مصطفی / سبزخدا دریکوند
آرشیو
<    «  مرداد 1401  »    >
شیدسچپج
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031 
 گالری تست2
نظرسنجی
تبلیغات تبلیغات
تخت چون بالاگریوه لرستان
مطالب و نکته های بدون شرح
شگفتی مذهب راستین با مذهب دروغین
دسته بندی : مردم شناسی / فرهنگ و باور / منطقه ای نسخه قابل چاپ تاریخ : 06 شهریور 1394 , 01:12   -   شناسه خبر : 93   -  

گلونی/پوشش زنان لر

گُلوَنی یا گُل وَنی در گویش لری به گونه‌ای از سربند یا روسری چهارگوش که معمولا از جنس ابریشم با نقش‌های سنتی است گفته می‌شود. این پوششی است که زنان لُر به طرز خاصی به سر می‌کنندو بخشی از پوشش سنتی زنان و مردان لرستان است. دختران نسل جدید از نوع کوچک آن به عنوان روسری استفاده می‌کنند. این روسری یکی از سوغات‌های لرستان است. این سربند در گذشته در لباس مردان هم به کار می‌رفت و به طور کلی سربند و دستار از زمان مادها و هخامنشیان در لباس مردان و زنان منطقه ایران استفاده می‌شد. بر اساس یک ایده، به همت جمعی از دختران خرم‌آبادی، روز ۲۶ اردیبهشت به عنوان روز روسری لُری (گلونی) نام‌گذاری شده است

نظر خود را درباره این مطلب درج فرمایید.

گُلوَنی (Golvani) نوعی سربند مخصوص پوشش لر و لک که از واژه "گلبندی" با تبدیل حرف «ب» به «و» و حذف حرف «د» گرفته شده است و به نوعی پارچه ابریشمی رنگین اطلاق می‌شود.[۴] علیمردان عسکری عالم در کتاب ادبیات شفاهی قوم لُر، گُلوَنی را دستمال بزرگ ابریشمی و رنگارنگی می داند که ویژه سربند زنان جوان و دختران لُرستانی است. گاهی مردان هم از آن به عنوان سربند استفاده می‌کنند و آن را دور کلاه نمدی می‌پیچند. کَت و گلونی به همراهشال و ستره از لباس‌های سنتی و محلی لرستان است.[۵] در کتاب لُرها هم، به جوه یا جوما اشاره شده است و گفته شده که زنان لُر، جامه‌ای بلند می‌پوشند به نام جوه یا جوما که روی آن پیراهنی چاک‌دار و چین‌دار قرار می‌گیرد. آنان سربندی دستار مانند دارند که موها را با آن می‌پوشانند. پوشاک زنان لُر شاد و روشن است و با مهره‌های شیشه‌ای، سکه‌ها و منجوق‌ها تزئین می‌شود.[۶] سعید شادابی در کتاب خود به نام فرهنگ مردم لرستان در بخش مربوط به لباس عروس و پوشش زنان عشایر به سرون (Sarvan) اشاره کرده است که همان حجاب و پوشش موهای سر و گیسوان عروس به وسیله چارقدهای ظریف و نازک گلدار ابریشمی در رنگ‌های مختلف است. این پوشش به نحو خاصی است زیرا سر عروس را با چند تخته از این چارقدها می‌پوشانند و دنباله آنها را از پشت سر آویزان می‌کنند. همانجا توضیح داده شده است که گلونی همان سرون‌های رنگی هستند و چارقدهای ساده و بزرگتر که حاشیه‌های رنگی دارد و ریشه دار هستند کت (Kat) نام دارد.[۷] در گزارش مردم نگاری شهرستان الشتر آمده است که زنان مسن گلونی‌های سیاه به سر می کرده‌اند و زنان جوان رنگهای سبز، قرمز، نارنجی، آبی و ... را به سر می‌بستند.[۸] رشیدی مفرد در گزارش مردم نگاری دورود در بخش سرپوش زنان به "چار گلونی" اشاره می‌کند و می‌نویسد که چارگلونی عبارت است از چهار عدد روسری ابریشمی چهار گوش به ضلع تقریبی ۵/۱ متر و با رنگ زمینه مشکی و حاشیه‌های قرمز، آبی و سبز که زنان مسن و جا افتاده آنها را به هم دوخته و روی سر می‌بستند. لازم به ذکر است که به شکل کلی بستن سرپوش‌های فوق بر روی سر، سرون sarvan یا ساوه sâwa می‌گویند.[۹]

این سربند در گذشته در لباس مردان هم به کار می‌رفت و به طور کلی گفته می شود که سربند و دستار «پوششی با سه هزار سال قدمت» است و از زمان مادها و هخامنشیان در لباس مردان و زنان ایران‌زمین استفاده می‌شد. به گفته عطا حسن پور، باستان‌شناس، «بر اساس بیان مورخانی چون هرودت ریشه سربند آن هم سربند لُری به دوره هخامنشیان و دوره ماد برمی‌گردد. براساس شواهد و نوشته های تاریخی، سربند از اجزای لباس‌های ایرانی همه ایرانیان، وابسته به آن و جدایی ناپذیر است. دیاکونوف روسی در کتاب تاریخ ماد، پوشش ایرانی را توصیف می‌کند و سربند را در مورد زن و مرد ایرانی، هر دو به کار می‌برد. وجود دستاری به دور سر در نقش برجسته‌های تاریخی تایید می‌شود. در دوران میلادی و حتی پیش از مادها هم زنان و هم مردان دستار یا همان سربند بر سر دارند. در سالنامه‌های آشوریان نیز می‌بینیم که این دستار هم بر سر زنان و هم بر سر مردان وجود دارد و در توصیف اقوام زاگرس، آشوریان، عیلامی‌ها و مادها از این سربند یاد می‌شود و در میان نقش برجسته های به جامانده این سربند به وضوح دیده می‌شود."[۲]


در همان مصاحبه عطا حسن پور می گوید: «مثلاً در حفاری گورستان عصر آهن (سه هزار ساله) باباجیلان در غرب شهرستان دلفان، دامنه کوه سرکشتی انگشتر مفرغی‌ای به دست آمد که به جای نگین آن، نقش‌کنده ای وجود داشت. این نقش‌کنده، نقش یک انسان با دو بال است که از دل خورشید بیرون می‌آید. این نماد را در فرهنگ پیش از تاریخ، با عنوان فَروَهَر یا همان «انسان خدای‌گونه» می‌شناسیم. این نماد شکلی روحانی دارد و لباس بر تن دارد. با نمادشناسی انجام شده روی اندام این نقش ، کفش مادی، شلوار مادی و باشلوق مادی یعنی سربندی که مانند کلاه دور سر قرار می‌گیرد مشخص شده‌اند. این سربند همچون مقنعه‌های امروزی گوش،گردن و سینه را می‌پوشاند. روی این باشلوق مادی، کلاهی قرار دارد و دور کلاه دستاری شبیه گلونی های امروزی قرار گرفته است. این نماد یکی از قدیمی‌ترین نمادها در لرستان به شمار می‌آید و در مجموع مرد را با جنبه الوهیت او و دستاری به سر آن هم شبیه گلونی نشان می‌دهد. همچنین چندین نمونه مفرغ‌های دیگر در لرستان به دست آمده است که تصاویر مرد و همچنین زن را با سربند و دستار نشان می‌دهد و بیشتر مورخان در توصیف هایشان از پوشش اقوام ایرانی به این دستار یا همان سربند اشاره واضح و مشخص داشته‌اند. در دوره‌های متاخر نیز کاربرد گُلوَنی شکل رایج‌تری پیدا می‌کند و به عنوان مثال در در دوره قاجار در عکس‌های گرفته شده مردان با پوشش گُلوَنی دیده می‌شوند. مردان گلونی را دور «شو کلاو» یا همان کلاه لریانی مرسوم در منطقه لرستان می‌بستند و به گاه مهمانی یا جنگ ، به منظور تزیین و یا نگهدارنده کلاه از آن استفاده می‌کرده اند. در نقش آناهیتا بر روی یک پلاک گچبری در محوطه برزقباله لرستان، آناهیتا درست مانند زنان لر، سربندی به دور سر بسته است و گیسوان بافته و طناب پیچش از زیر آن هویداست. همچنین در دوران ساسانی نمونه ای از سربند دیده می‌شود که بسیار شبیه گلونی امروزی لرستان است.»[۲] در گزارش مردم نگاری خرم آباد نیز به پوشیدن گلونی توسط مردان هم اشاره شده است و از آن به صورت سرپوشی از جنس ابریشم یاد شده که مردان در مراسم شادی و سرور روی کلاه نمدی به دور سر می پیچیدند.[۳]

منابع

  1.  پهلوانی، لیلا. مستندنگاری البسه محلی لرستان. اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان لرستان – معاونت صنایع دستی، بهار ۱۳۹۲.
  2. ↑ آتوسا رحمتی. «تب تند شبکه های اجتماعی برای روسری ۳۰۰۰ ساله». مجله مهر، ۳۰ فروردین ۱۳۹۳. بازبینی‌شده در ۵ اردیبهشت ۱۳۹۳.
  3. ↑  رشیدی مفرد، ناهید. گزارش تکمیلی مردم نگاری شهرستان خرم آباد. پژوهشکده مردم شناسی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان لرستان، مرداد - شهریور ۱۳۸۵.
  4.  یاوریان، اکبر. واژه نامه لری. افلاک، ۱۳۸۵، صفحه ۶۱۷.
  5.  عسکری عالم، علیمردان. ادبیات شفاهی قوم لُر. آرون، ۱۳۸۸، صفحه ۸۱.
  6.  ابراهیمی، معصومه. لُرها. مرکز پژوهش‌های فرهنگی موسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۵.
  7.  شادابی، سعید. فرهنگ مردم لرستان. افلاک، ۱۳۷۷ صفحات ۱۰۱ و ۱۰۲.
  8.  رشیدی مفرد، ناهید. گزارش تکمیلی مردم نگاری شهرستان الشتر. پژوهشکده مردم شناسی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان لرستان، تیر - مرداد ۱۳۸۵.
  9.  رشیدی مفرد، ناهید. گزارش تکمیلی مردم نگاری شهرستان ذورود. پژوهشکده مردم شناسی میراث فرهنگی لرستان، تابستان ۱۳۸۲.

 

شماعلاوه بر نظر می توانید مطالب خود را به ایمیل (info@tezhgah.ir) یا قسمت تماس با ما بفرستید نشر مطالب جنبه خبری و لزوما دیدگاه سایت نیست...
کلید واژه ها: گلونی گل ونی پوشش زنان لرستان پوشش زنان بختیاری پوشش زنان ایلام روسری زنان لر سایت فرهنگی اجتماعی تژگاه

شما می توانید اخبار مرتبط زیر را هم بخوانید :
هنر زنان اصیل عشایر لر 04 مرداد 1394 17:44
گیلگمش در مفرغ های لرستان 30 تیر 1394 00:57
سور و سوگ در فرهنگ عامه لرستان و بختیاری 20 تیر 1394 19:00
«چشم بد» در متون نظم و نثر پارسی 20 تیر 1394 18:55
کوه بیستون سال ۸۵ در لیست آثار برجسته جهانی در یونسکو ثبت گردید 20 تیر 1394 18:01
نظر دهید
نام شما :
ایمیل شما/اختیاری :
  • bowtiesmilelaughingblushsmileyrelaxedsmirk
    heart_eyeskissing_heartkissing_closed_eyesflushedrelievedsatisfiedgrin
    winkstuck_out_tongue_winking_eyestuck_out_tongue_closed_eyesgrinningkissingstuck_out_tonguesleeping
    worriedfrowninganguishedopen_mouthgrimacingconfusedhushed
    expressionlessunamusedsweat_smilesweatdisappointed_relievedwearypensive
    disappointedconfoundedfearfulcold_sweatperseverecrysob
    joyastonishedscreamtired_faceangryragetriumph
    sleepyyummasksunglassesdizzy_faceimpsmiling_imp
    neutral_faceno_mouthinnocent

کد تشخیص از ربات :
          عکس خوانده نمی شود
عدد را وارد کنید :

  • دیدگاه ها، پس از بررسی و تأیید در سایت منتشر خواهد شد .
  • پیام های حاوی تهمت یا افترا، منتشر نخواهد شد .
  • پیام های غیراز زبان پارسی یاغیر مرتبط منتشر نخواهد شد.
  • با نظرات و پیشنهادات خود در تکمیل این مطلب همراه باشید.
  کلیه حقوق این وب سایت برای تـژگـاه محفوظ و بازنشر مطالب با ذکر منبع مجاز است. شما می توانید مطالب خود را به ایمیل یا قسمت تماس با ما بفرستید. نشر مطالب جنبه خبری و لزوما دیدگاه شورای نویسندگان سایت نیست.  طراحی سایت پیشروسافت